Notebook bilgisayarınızın belki de en önemli bileşeni işlemcisidir. İşlemci bilgisayarın "işlem yapan" birimidir. Yani siz bilgisayara bir emir verdiğinizde bu emirin yerine getirilmesini koordine eden parça işlemcidir. CPU, mikroprosesör, beyin işlemci için kullanılabilen diğer isimlerdir.
Bilgisayarın diğer özelliklerini de belirleyen ana parça işlemcidir. Yani bilgisayarın anakartı, hafızası ve diğer parçaları işlemcisine uygun olarak seçilmelidir. Normalde siz kendinize bir notebook bilgisayar "toplamayacağınıza" göre, sizin satın alacağınız bilgisayar bu bağlamda optimize edilmiş, en uygun parça bileşimine sahip demektir. Satın alacağınız notebook bilgisayarın gerçekten hiç adı duyulmamış ve neredeyse "toplama" olarak adlandırılabilecek bir bilgisayar olması durumu hariç sizin temel özen göstermeniz gereken konu bilgisayarınızın hangi işlemciye sahip olacağını belirlemektir, üreticiler geri kalan parçaların uygunluğunu zaten belirlemişlerdir.
Dünyada notebook bilgisayarlar için işlemci üretebilen sadece iki firma var, Intel ve AMD (diğer firmalar olsa da bunların pazar payı çok önemli değildir). Intel'in piyasa payı %84, AMD'nin ise %16'dır. Temelde alt segmentte AMD üst segmentte de Intel işlemciler tercih edilir.
Intel Kaliforniya, ABD merkezli bir şirkettir. Bilgisayar işlemcilerinin çoğunu Intel üretir. Bugün notebook piyasasında ihtiyacınıza göre pek çok değişik Intel işlemci bulunmaktadır. Bu işlemcileri tanımlamak için kullanılan ana ölçüt hangi teknolojiyi kullanarak üretilmiş olduklarıdır. Intel işlemci alacağınız zaman karşılaşabileceğiniz dört teknoloji vardır: Core, Pentium, Celeron ve Atom. Bunları en gelişmişten en basite sıraladım. Atom teknolojisi genelde küçük netbooklarda kullanılır. Daha önemli olan üst teknolojilerin tamamı aynı üretim sistemine dayanır. Bu üretim sistemi de işlemcinin her milimetre karesine kaç tane transistör sıkıştırıldığına göre adlandırılır. Yani, bugün kullanılan işlemci teknolojisi Sandy Bridge diye adlandırılır, bundan önceki teknoloji Nehalem, sonraki teknoloji de Haswell teknolojisi olacaktır. Ayrıca her teknoloji her sene bir de alt gruba ayrılır, mesela 2012 yılının alt grubu Ivy Bridge teknolojisidir. Çok karıştığının farkındayım, şöyle açmak gerekirse: 2012 yılının ortasında Intel firmasının ürettiği notebook işlemcileri (Core, Pentium, Celeron grupları) Ivy Bridge teknolojisi kullanılarak üretilir. Ivy Bridge de Sandy Bridge teknolojisinin bir alt kırılımıdır.
Dolayısıyla siz yeni bir bilgisayar aldığınızda bunun işlemcisi Nehalem teknolojisi ile üretilmişse bu eski bir teknoloji ile üretilmiş demektir. Bugün (2012 ortası) piyasada olan işlemciler ya Sandy Bridge ya da Ivy Bridge teknolojisi ile üretilmiştir.
Gelelim işlemci gruplarına. En üst kalite grubunda Core cinsi işlemciler bulunur. Bu işlemciler de kendi aralarında üçe ayrılır, i3, i5 ve i7 olmak üzere. Burada en kuvvetli olan işlemci i7 en zayıf olan da i3 işlemcidir. Teknoloji olarak bir alt grupta Pentium, en alt grupta da Celeron işlemciler bulunur.
Diğer işlemci üreticisi AMD de gene Kaliforniya merkezli bir şirkettir. AMD işlemcileri Intel işlemcileri kadar bilinmediği için alacağınız cihazda karmaşa yaşamanız doğaldır, özellikle de piyasada uygun fiyatlara ellerinde kalan cihazları satmaya çalışan bunca firma varken.
AMD işlemcili bir bilgisayar almak istiyorsanız özellikle teknolojisine dikkat etmelisiniz. Bugün için satılan ana teknoloji Vision teknolojisidir. Vision teknolojisi ile satılan işlemci CPU (Central Processing Unit) değil APU (Accelerated Processing Unit) olarak adlandırılıyor. Bundaki temel fark da CPU sadece işlemci olarak çalışırken APU işlemci + ekran kartı olarak işlem gösteriyor. Dolayısıyla da CPU hızları ile APU hızlarını karşılaştırmayın, bu elmalarla armutları karşılaştırmak kadar farklı bir olay. Bir önceki nesilin işlemcileri de Athlon II ve Turion II işlemcilerdir. Athlon işlemciler masaüstü, Turion işlemciler de notebook bilgisayarlar için tasarlanmış olduğundan Athlon işlemciler notebooklarda kullanıldığı zaman (ki sorunsuz kullanılabilirler) hem pil ömrü daha kısadır, hem de ısınma sorunları olabilir. Intel işlemcilerde olduğu gibi AMD işlemcilerde de kalite sıralaması Vision, Turion II ve Athlon II diye gider.
İşlemcileri etkileyen bir diğer konu çekirdektir. Yani aslında aynı işlemci "kutusu" içerisinde kaç tane işlemci olduğu. Temelde ne kadar fazla çekirdek varsa, işlemci o denli hızlıdır. Ancak unutmayın, çekirdeklerden performans alınmasını sağlayan işletim sistemi ve kullandığınız programlardır. Eğer işletim sisteminiz uygun değilse dört çekirdekli bir işlemcinizin olması cihazınızı dört kat daha hızlandırmaz. Bir de karşıt not: İşlemcinizin ne kadar çok çekirdeği varsa ısınma sorunu da o denli yüksek olacaktır.
Son olarak, sakın markalar ya da teknolojiler arasında hız karşılaştırması yapmayın. Çift çekirdekli AMD Vision 1.65 GHz işlemci çift çekirdekli AMD Vision 1.3 GHz işlemciden daha hızlıdır ama benzer şekilde AMD Turion II 2.5 GHz işlemci AMD Vision 1.65 GHz işlemciden veya Intel Core i7 2GHz işlemciden daha hızlıdır diyemezsiniz. Bu sadece GHz olarak hıza bakılarak söylenebilecek bir şey değildir. Bu karşılaştırmayı yapabilecek programlar vardır (benchmarking programları), hız karşılaştırması ancak bu programlar kullanılarak ve işletim sistemi de dahil olmak üzere cihazın tamamına bakılarak yapılmalıdır. Satın alma aşamasında "%10 daha hızlı bir işlemciye mi para yatırsam yoksa %50 daha fazla RAM veya sabit disk alanım mı olsa?" derseniz, tercihinizi hep RAM ve sabit diskten yana kullanmanızı tavsiye ederim. Eğer cihazınızda RAM veya sabit disk kısıntısı varsa bu performansı işlemciden çok daha fazla etkileyecektir, çünkü işlemci gerçekten çok çok hızlıdır, o kadar hızlıdır ki cihazın geri kalan parçaları ve yazılımı onun hızına ayak uydurmakta zorlanır. Bu sebepten hızlı bir işlemci iyidir, ama cihazın geri kalanının da ona ayak uydurmasını sağlamak gerekir.
